Plombowanie zębów to jeden z najczęstszych zabiegów stomatologicznych, którego celem jest odbudowa uszkodzonych tkanek zęba spowodowanych przez próchnicę, urazy lub inne czynniki. Wielu pacjentów zastanawia się, jak długo plomba pozostanie na swoim miejscu i czy wymaga wymiany. Trwałość plomby zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj zastosowanego materiału, miejsce wypełnienia, codzienna higiena jamy ustnej oraz nawyki pacjenta. W tym artykule wyjaśniamy, ile średnio trzyma się plomba w zębie i co można zrobić, aby przedłużyć jej żywotność.
Od czego zależy trwałość plomby?
Trwałość plomby w zębie zależy od kilku kluczowych czynników:
- Rodzaj materiału użytego do wypełnienia
Różne materiały mają różną trwałość i odporność na ścieranie:- Kompozyt – Wypełnienia kompozytowe, znane również jako „białe plomby”, są estetyczne i popularne. Ich trwałość wynosi zazwyczaj od 5 do 10 lat, choć przy odpowiedniej pielęgnacji mogą służyć jeszcze dłużej.
- Amalgamat – Starszy typ plomb wykonanych z mieszanki metali, znany ze swojej trwałości. Amalgamaty mogą wytrzymać nawet 10-15 lat, jednak coraz rzadziej są stosowane ze względu na swoje walory estetyczne i kontrowersje związane z zawartością rtęci.
- Szkło-jonomer – Materiał często stosowany u dzieci lub jako tymczasowe wypełnienia. Ich trwałość to zazwyczaj 3-5 lat, ze względu na mniejszą odporność na siły żucia.
- Ceramika – Wypełnienia ceramiczne, np. inlay lub onlay, są bardzo trwałe i estetyczne. Mogą wytrzymać nawet 15-20 lat, ale są też droższe.
- Miejsce wypełnienia w jamie ustnej
Plomby w tylnych zębach (trzonowych i przedtrzonowych) są bardziej narażone na obciążenia mechaniczne związane z żuciem. Wypełnienia w tych miejscach mogą zużywać się szybciej niż te w przednich zębach. - Codzienna higiena jamy ustnej
Dbałość o higienę jamy ustnej, w tym regularne szczotkowanie, nitkowanie i stosowanie płynów do płukania ust, wpływa na trwałość plomb. Niewłaściwa higiena może prowadzić do próchnicy wtórnej, która osłabia ząb wokół wypełnienia. - Nawyki pacjenta
Na trwałość plomb wpływają również nawyki, takie jak:- Zgrzytanie zębami (bruksizm), które może powodować pękanie plomb.
- Żucie twardych pokarmów, np. orzechów czy kostek lodu.
- Stosowanie zębów jako narzędzia do otwierania opakowań.
- Jakość wykonania zabiegu
Doświadczony stomatolog, który precyzyjnie wykona plombowanie zębów, może znacząco zwiększyć trwałość wypełnienia.
Jak długo trzymają się różne rodzaje plomb?
Poniżej znajduje się tabela porównawcza prezentująca trwałość różnych rodzajów plomb oraz ich główne cechy:
| Rodzaj plomby | Średnia trwałość | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|
| Kompozytowe (białe) | 5-10 lat | Estetyczne, dopasowanie do koloru zęba, wszechstronność | Mniejsza trwałość niż amalgamat, bardziej kosztowne |
| Amalgamatowe | 10-15 lat | Bardzo trwałe, odporne na ścieranie | Słaba estetyka, kontrowersje związane z zawartością rtęci |
| Szkło-jonomerowe | 3-5 lat | Uwalniają fluor, dobre dla zębów mlecznych | Krótsza trwałość, podatne na ścieranie |
| Ceramiczne (inlay/onlay) | 15-20 lat | Wyjątkowa trwałość, wysoka estetyka | Wysoka cena, wymagają więcej czasu na przygotowanie |
Co oznacza trwałość plomb?
Trwałość plomb oznacza czas, przez który wypełnienie zachowuje swoje właściwości mechaniczne i estetyczne. Przy odpowiedniej higienie i regularnych wizytach u stomatologa można znacznie przedłużyć żywotność każdego rodzaju plomby. Wybór odpowiedniego materiału zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, miejsca wypełnienia i oczekiwań estetycznych.
Co wpływa na przedwczesne uszkodzenie plomb?
Nawet najlepsze plomby mogą ulec uszkodzeniu, jeśli wystąpią następujące czynniki:
- Zgrzytanie zębami lub nieprawidłowy zgryz.
- Niewłaściwa higiena jamy ustnej prowadząca do próchnicy wtórnej.
- Narażenie na nadmierne obciążenia mechaniczne.
- Wady materiału lub nieprawidłowo przeprowadzony zabieg plombowania.
Jak przedłużyć trwałość plomb?
- Regularne wizyty u stomatologa
Kontrole co 6 miesięcy pozwalają na wczesne wykrycie problemów z plombami i ich naprawę. - Dbanie o higienę jamy ustnej
Codzienne szczotkowanie zębów, nitkowanie i płukanie jamy ustnej zmniejszają ryzyko próchnicy wtórnej. - Unikanie szkodliwych nawyków
Ogranicz żucie twardych pokarmów i zrezygnuj z używania zębów jako narzędzi. - Stosowanie nakładek na zęby
W przypadku zgrzytania zębami warto zastosować nakładki ochronne (szyny relaksacyjne), które zapobiegają uszkodzeniom plomb.
Kiedy należy wymienić plombę?
Plombę należy wymienić, gdy:
- Jest widocznie uszkodzona (np. pęknięta lub ukruszona).
- Pojawia się próchnica wokół wypełnienia.
- Plomba przestaje dobrze przylegać do zęba.
- Odczuwasz ból lub nadwrażliwość w okolicy wypełnienia.
Trwałość plomb stomatologicznych – od czego zależy?
Trwałość plomby w zębie zależy od rodzaju materiału, miejsca wypełnienia, nawyków pacjenta oraz jakości zabiegu. Wypełnienia kompozytowe mogą służyć nawet 10 lat, a amalgamatowe – 15 lat lub dłużej. Aby zapewnić plombom jak najdłuższą trwałość, ważne jest regularne dbanie o higienę jamy ustnej, unikanie szkodliwych nawyków oraz systematyczne kontrole u stomatologa. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji można znacznie przedłużyć żywotność plomb i cieszyć się zdrowym, estetycznym uśmiechem przez wiele lat.
