Odsłonięte szyjki zębowe to powszechny problem, który dotyka coraz większą liczbę pacjentów w różnym wieku. Objawia się przede wszystkim nadwrażliwością zębów na bodźce termiczne, mechaniczne i chemiczne. Choć dolegliwość ta może wydawać się błaha, jej przyczyna często ma charakter przewlekły i postępujący, a brak leczenia może prowadzić do pogorszenia stanu dziąseł i przyzębia. W artykule przedstawiamy, jak skutecznie leczy się odsłonięte szyjki zębowe, jakie są przyczyny tego zjawiska oraz jakie metody profilaktyczne warto wdrożyć, by zapobiec jego nawrotom.
Czym są odsłonięte szyjki zębowe?
Szyjka zęba to miejsce połączenia korony zęba (części widocznej w jamie ustnej) z jego korzeniem. W warunkach fizjologicznych szyjka jest chroniona przez dziąsło. Gdy dochodzi do jej odsłonięcia – np. na skutek cofania się dziąseł lub uszkodzeń mechanicznych – ząb traci naturalną ochronę, a jego zębina staje się podatna na działanie bodźców zewnętrznych.
Odsłonięte szyjki zębowe wiążą się przede wszystkim z objawami nadwrażliwości, ale mogą również prowadzić do rozwoju próchnicy korzenia, recesji dziąseł oraz chorób przyzębia. Dolegliwość ta może dotyczyć pojedynczego zęba lub większej grupy zębów, a jej leczenie wymaga kompleksowego podejścia.
Główne przyczyny odsłaniania się szyjek zębowych
Do najczęstszych przyczyn prowadzących do odsłonięcia szyjek zębów należą:
- nieprawidłowa technika szczotkowania, zwłaszcza zbyt mocne szczotkowanie twardą szczoteczką,
- bruksizm (zgrzytanie zębami) prowadzący do mikrourazów przyzębia,
- cofanie się dziąseł spowodowane stanami zapalnymi lub chorobami przyzębia,
- nieprawidłowo wykonane wypełnienia lub korony protetyczne,
- wady zgryzu, które obciążają zęby w nieprawidłowy sposób,
- naturalne starzenie się organizmu, w wyniku którego dochodzi do fizjologicznej recesji dziąseł.
Zrozumienie przyczyny jest kluczowe dla wdrożenia odpowiedniego leczenia, dlatego zawsze należy rozpocząć terapię od konsultacji stomatologicznej u dentysta Gliwice.
Objawy towarzyszące odsłoniętym szyjkom zębowym
Najbardziej charakterystycznym objawem jest nadwrażliwość zębów, czyli uczucie przeszywającego bólu wywołanego przez:
- zimne lub gorące napoje i jedzenie,
- słodkie lub kwaśne pokarmy,
- dotyk, np. podczas szczotkowania zębów lub kontaktu z językiem.
W bardziej zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się objawy zapalenia dziąseł, krwawienia przy myciu zębów, a nawet ruchomość zębów. Jeśli nie podejmie się leczenia, dochodzi do dalszego cofania się dziąseł, pogłębiania problemu i narażenia zębów na utratę.
Dowiedz się jak skutecznie usunąć płytkę nazębną u dentysty?
Diagnostyka i plan leczenia
Leczenie odsłoniętych szyjek zębowych zawsze powinno rozpocząć się od dokładnej diagnostyki stomatologicznej. Lekarz ocenia stan dziąseł, zębów, higienę jamy ustnej oraz potencjalne wady zgryzu lub parafunkcje. Plan leczenia obejmuje zarówno usunięcie przyczyny problemu, jak i działania objawowe, które mają na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz regenerację tkanek.
Metody leczenia odsłoniętych szyjek zębów
Leczenie odsłoniętych szyjek zębowych może być zachowawcze lub chirurgiczne, w zależności od stopnia zaawansowania problemu oraz jego przyczyny.
Leczenie zachowawcze
W lżejszych przypadkach stosuje się metody nieinwazyjne:
- zmiana techniki szczotkowania – lekarz instruuje pacjenta, jak prawidłowo szczotkować zęby bez uszkadzania dziąseł,
- użycie odpowiednich szczoteczek i past – szczególnie polecane są szczoteczki o miękkim włosiu oraz pasty do zębów nadwrażliwych (np. z azotanem potasu, fluorem, hydroksyapatytem),
- fluoryzacja – zabiegi w gabinecie stomatologicznym polegające na pokrywaniu zębów specjalnymi preparatami z wysoką zawartością fluoru, które wzmacniają szkliwo i zmniejszają nadwrażliwość,
- lakierowanie lub impregnacja – polegająca na zabezpieczaniu szyjek zębowych specjalnymi preparatami ochronnymi,
- bonding – pokrywanie odsłoniętej zębiny materiałem kompozytowym w celu zablokowania przewodnictwa bodźców.
Leczenie chirurgiczne
W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy doszło do znacznej recesji dziąseł, stosuje się techniki chirurgiczne:
- przeszczep tkanki łącznej – polega na pobraniu fragmentu dziąsła z podniebienia i przeniesieniu go w miejsce odsłoniętej szyjki, co pozwala na rekonstrukcję dziąsła,
- pokrycie recesji dziąsłowej płatem śluzówkowo-okostnowym – technika polegająca na przesunięciu tkanek dziąsła, aby pokryć odsłoniętą szyjkę,
- chirurgia przyzębia wspomagana laserem – nowoczesne podejście pozwalające na precyzyjne oczyszczenie i stymulację regeneracji tkanek.
Zabiegi chirurgiczne są skuteczne, ale wymagają odpowiedniego przygotowania pacjenta i dobrej higieny jamy ustnej po leczeniu.
Jak zapobiegać odsłoniętym szyjkom zębowym?
Skuteczna profilaktyka to klucz do uniknięcia problemu odsłoniętych szyjek zębów. Obejmuje ona:
- prawidłową higienę jamy ustnej, z użyciem delikatnych szczoteczek i technik szczotkowania nieurazowych dla dziąseł,
- regularne wizyty kontrolne u stomatologa i higienistki,
- unikanie nadmiernego nacisku przy szczotkowaniu,
- leczenie bruksizmu, np. poprzez stosowanie szyn relaksacyjnych,
- dobór odpowiednich past do zębów – zwłaszcza tych przeznaczonych dla osób z nadwrażliwością,
- zbilansowaną dietę, bogatą w składniki mineralne wspierające zdrowie zębów i dziąseł,
- unikanie nagłych zmian temperatury pokarmów, które mogą potęgować objawy nadwrażliwości.
Dbanie o zdrowie przyzębia powinno rozpocząć się już we wczesnym wieku, ponieważ cofanie się dziąseł może mieć charakter przewlekły i postępować niezauważalnie przez wiele lat.
Skuteczna terapia wymaga kompleksowego podejścia
Leczenie odsłoniętych szyjek zębów to proces wymagający indywidualnego podejścia, uwzględniającego zarówno przyczyny problemu, jak i stopień jego zaawansowania. W wielu przypadkach już niewielkie zmiany w codziennej higienie jamy ustnej przynoszą dużą ulgę, jednak w sytuacjach poważniejszych konieczne może być leczenie zachowawcze lub chirurgiczne.
Najważniejsze jest szybkie rozpoznanie problemu oraz regularne kontrole u dentysty, które pozwalają wykryć pierwsze objawy recesji dziąseł. Dzięki temu możliwe jest wdrożenie skutecznej terapii oraz ochrona zębów przed dalszymi uszkodzeniami i nadwrażliwością.
