Wypełnienia inlay/onlay to nowoczesne, precyzyjne rozwiązania stomatologiczne stosowane do odbudowy zębów, które uległy uszkodzeniom na skutek próchnicy lub urazów. Te formy wypełnień różnią się od tradycyjnych plomb, ponieważ są tworzone poza jamą ustną pacjenta – w laboratorium protetycznym – i dopasowywane idealnie do ubytku. Wypełnienia inlay/onlay mogą być wykonane z różnych materiałów, które wpływają zarówno na ich trwałość, jak i estetykę. W artykule omówimy, jakie materiały są najczęściej stosowane w tego typu wypełnieniach, ich zalety oraz w jakich sytuacjach są najbardziej odpowiednie.
Czym są wypełnienia inlay/onlay?
Inlay i onlay to wypełnienia protetyczne stosowane w przypadku średnich i dużych ubytków w zębach trzonowych i przedtrzonowych. Inlay to wypełnienie umieszczane wewnątrz zęba, w obrębie jego guzków, natomiast onlay pokrywa również część powierzchni zewnętrznej zęba, w tym jego guzki, co sprawia, że jest bardziej rozbudowane niż inlay.
Wypełnienia inlay/onlay są wykonywane na miarę, po dokładnym pobraniu wycisku zęba pacjenta przez stomatologia Piekary Śląskie. Ich główną zaletą jest precyzyjne dopasowanie do kształtu ubytku oraz lepsza wytrzymałość w porównaniu do tradycyjnych plomb. W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i wskazań stomatologicznych, inlay/onlay mogą być wykonane z różnych materiałów, które charakteryzują się odmiennymi właściwościami mechanicznymi i estetycznymi.
Jakie materiały są stosowane w wypełnieniach inlay/onlay?
Wypełnienia inlay/onlay mogą być wykonane z trzech głównych typów materiałów: kompozytu, ceramiki oraz złota. Każdy z tych materiałów ma swoje unikalne zalety, a wybór odpowiedniego zależy od potrzeb pacjenta, lokalizacji ubytku oraz preferencji estetycznych. Poniżej omówimy każdy z tych materiałów.
1. Kompozyt
Kompozyt to materiał, który jest powszechnie stosowany w stomatologii, zarówno w tradycyjnych wypełnieniach, jak i w wypełnieniach typu inlay/onlay. Składa się z mieszanki żywic syntetycznych oraz cząsteczek ceramicznych, co pozwala na uzyskanie odpowiedniej twardości oraz estetyki.
Zalety kompozytu:
- Estetyka – Kompozyt może być idealnie dopasowany do naturalnego koloru zębów pacjenta, co sprawia, że wypełnienie jest praktycznie niewidoczne.
- Elastyczność – Kompozyt dobrze współpracuje z tkankami zęba, co czyni go odpowiednim materiałem dla osób z umiarkowanymi uszkodzeniami zębów.
- Łatwość naprawy – W przypadku drobnych uszkodzeń wypełnienia, kompozyt można łatwo naprawić bez konieczności wymiany całego inlay/onlay.
Wady kompozytu:
- Mniejsza trwałość – W porównaniu do ceramiki i złota, kompozyt ma krótszą żywotność i może się szybciej zużywać, zwłaszcza przy dużym obciążeniu zgryzu.
- Możliwość przebarwień – Z czasem kompozyt może ulegać przebarwieniom, szczególnie u osób spożywających duże ilości kawy, herbaty czy czerwonego wina.
2. Ceramika
Ceramika, zwłaszcza porcelana, to jeden z najbardziej popularnych materiałów stosowanych w wypełnieniach inlay/onlay, szczególnie ze względu na swoje doskonałe właściwości estetyczne oraz dużą trwałość. Ceramiczne inlay/onlay są tworzone w laboratorium protetycznym i idealnie dopasowywane do zęba pacjenta, co zapewnia trwałe i estetyczne rezultaty.
Zalety ceramiki:
- Wyjątkowa estetyka – Ceramika doskonale naśladuje naturalny wygląd zębów, zarówno pod względem koloru, jak i przezroczystości, co sprawia, że wypełnienie jest praktycznie nieodróżnialne od naturalnych zębów.
- Trwałość – Ceramiczne wypełnienia są niezwykle wytrzymałe i odporne na ścieranie, co sprawia, że są odpowiednie nawet dla pacjentów z silnym zgryzem.
- Biokompatybilność – Ceramika jest materiałem neutralnym dla tkanek organizmu, co zmniejsza ryzyko alergii i podrażnień.
Wady ceramiki:
- Wyższa cena – Ceramiczne inlay/onlay są zwykle droższe niż te wykonane z kompozytu, co może stanowić barierę dla niektórych pacjentów.
- Kruchość – Mimo swojej twardości, ceramika jest bardziej podatna na pęknięcia niż inne materiały, zwłaszcza jeśli u pacjenta występują nawyki zgrzytania zębami.
3. Złoto
Złoto, choć obecnie rzadziej stosowane ze względu na swoje właściwości estetyczne, jest jednym z najbardziej trwałych i wytrzymałych materiałów używanych do wypełnień inlay/onlay. W przeszłości złote wypełnienia były standardem w stomatologii, zwłaszcza w przypadku odbudowy zębów trzonowych, które są poddawane dużym siłom żucia.
Zalety złota:
- Niezrównana trwałość – Złote inlay/onlay mogą przetrwać nawet kilkadziesiąt lat, co czyni je jednymi z najbardziej wytrzymałych wypełnień stomatologicznych.
- Odporność na ścieranie – Złoto jest bardzo odporne na ścieranie, co sprawia, że doskonale sprawdza się w zębach narażonych na intensywne żucie.
- Doskonałe dopasowanie – Złote wypełnienia są precyzyjnie dopasowywane do kształtu zęba, co zapewnia doskonałe przyleganie i funkcjonalność.
Wady złota:
- Estetyka – Główną wadą złotych wypełnień jest ich widoczność. W przeciwieństwie do kompozytu czy ceramiki, złoto nie przypomina naturalnych zębów, dlatego może nie być wyborem estetycznym dla pacjentów, szczególnie jeśli dotyczy to zębów przednich.
- Cena – Złoto jest jednym z najdroższych materiałów stosowanych w stomatologii, co może podnieść koszt leczenia.
Podsumowanie – jakie materiały są najlepsze do wypełnień inlay/onlay?
Wybór materiału na wypełnienie inlay/onlay zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, lokalizacji ubytku oraz oczekiwań estetycznych. Kompozyt jest dobrym wyborem dla pacjentów, którzy potrzebują estetycznych i łatwych do naprawy wypełnień w przystępnej cenie. Ceramika oferuje doskonałe właściwości estetyczne i trwałość, co czyni ją idealną opcją dla pacjentów, którzy chcą uzyskać naturalny wygląd zębów i długoterminowe rezultaty. Złoto natomiast jest najlepszym wyborem pod względem trwałości, zwłaszcza dla zębów trzonowych, choć ze względu na swoją widoczność i wysoką cenę, jest obecnie stosowane rzadziej. Każdy z tych materiałów ma swoje zalety i wady, dlatego decyzję o wyborze odpowiedniego materiału najlepiej podjąć w konsultacji ze stomatologiem, który dokładnie oceni potrzeby i oczekiwania pacjenta.
FAQ
Jak długo wytrzymują wypełnienia inlay/onlay?
Ceramiczne i złote wypełnienia inlay/onlay mogą przetrwać nawet 15-20 lat, a czasem dłużej, w zależności od jakości wykonania, higieny jamy ustnej pacjenta oraz sił żucia. Wypełnienia kompozytowe mają zazwyczaj krótszą żywotność – od 5 do 10 lat.
Czy wypełnienia inlay/onlay są lepsze od tradycyjnych plomb?
Tak, wypełnienia inlay/onlay są bardziej trwałe i estetyczne niż tradycyjne plomby. Są również lepiej dopasowane do kształtu zęba, co zapewnia lepsze funkcjonowanie i mniejsze ryzyko pęknięcia czy wypadnięcia wypełnienia.
Czy wypełnienia inlay/onlay mogą być naprawiane?
Tak, w przypadku niewielkich uszkodzeń, wypełnienia kompozytowe można łatwo naprawić bez konieczności wymiany całego wypełnienia. W przypadku ceramiki czy złota, naprawy mogą być bardziej skomplikowane, a czasem konieczna jest wymiana wypełnienia.
Czy złote wypełnienia są wciąż popularne?
Złote wypełnienia są obecnie mniej popularne ze względu na estetykę i wysoką cenę, jednak nadal są wybierane przez pacjentów ceniących trwałość i wytrzymałość, zwłaszcza w przypadku zębów trzonowych, które są mniej widoczne.